Gaziantep Üniversitesi (GAÜN) Azez İslami İlimler Fakültesi tarafından GAÜN İlahiyat Fakültesi Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen Suriye’deki Güvenli Bölgelerde Dini Hayat Çalıştayı sonuç bildirgesi açıklandı. Türkiye ve çeşitli ülkelerden gelen çok sayıda akademisyenin katılımıyla gerçekleşen ve 2 gün süren Suriye’deki Güvenli Bölgelerde Dini Hayat Çalıştayı açıklanan sonuç bildirgesinde şu görüşlere yer verildi:
Gaziantep Üniversitesi Azez İslami İlimler Fakültesi tarafından 04/02/2020 – 05/02/2020 tarihleri arasında Gaziantep’te “Suriye’deki Güvenli Bölgelerde Dini Hayat” çalıştayı düzenlenmiştir. Diyanet İşleri Başkanlığı Suriye Koordinatörlüğü, Gaziantep Üniversitesi Cerablus MYO ve Gaziantep Üniversitesi Akademik Etik Platformu tarafından da desteklenen Çalıştaya akademisyenler ve bölge müftülerinin yanı sıra, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve kanaat önderleri de katılmıştır. Mülkî ve akademik erkanın da katıldığı açılış oturumundan sonra, çalıştayda Arapça olarak üç tebliğ sunulmuş ve tebliğler, katılımcılar tarafından müzakere edilmiştir. Çalıştayda, Güvenli Bölgelerdeki Din tasavvuru, dini hayatın genel yapısı, dini faaliyetler ve dini problemlerin çözüm imkânı gibi konular tartışılarak, oy birliğiyle aşağıdaki hususların kamuoyuyla paylaşılması kararlaştırılmıştır.
- Şam bölgesinin, Anadolu’ya coğrafi yakınlığı olduğu gibi bölge halklarının din tasavvurunda da yakınlığın bulunduğu teyit edilmiştir.
- Bölgede yaşanan siyasi boşluktan yararlanarak çeşitli aşırılık taraftarlarının bölgeye girdiği ve bölge halkını adı selamet, esenlik ve güven olan Allah’ın dini üzerinden manipüle etmeye çalıştıkları ancak bu çevrelerin bölgede bir karşılığının olmadığı vurgulanmıştır.
- Aşırılıkların İslâm dininin ruhuna aykırı olduğu, özellikle tekfirci ve tadlîlci eğilimin, ümmetin tamamına yakınının tercihi olan Ehl-i Sünnet düşüncesinde bir karşılığının bulunmadığı teyit edilmiştir.
- Bölgede mutedil dini söylemin artırılması gerektiği ve bunun için tüm katılımcıların, bütün sorumluluk sahiplerinin, iş birliği ve güç birliği yapmalarının vazgeçilemez olduğu sonucuna varılmıştır.
- Bölgede yukarıda zikredilen hedeflere göre hareket eden yüzden fazla dini kuruluşun sahada hizmet ettiği kaydedilmiştir. Sahada yapılan anket çalışması neticesinde dini hizmetlerin çoğunun cami merkezli yapıldığı ve Kur’an eğitiminin öncelikli olarak tercih edildiği görülmüştür.
- Orta öğretimde din derslerinin artırılması, İmam-Hatiplerde ise dini eğitimin biraz daha takviye edilmesinin önemine işaret edilmiştir.
- Kadınların eğitimi ve dini faaliyetlere katılımının yetersiz olduğu tespit edilmiş, bunun önündeki engeller kaldırılarak daha fazla yer almaları sağlanmalıdır.
- Bölge halkına hitap eden dini basın-yayın çalışmalarının çeşitlendirilerek yapılması önemlidir.
- Dini eğitiminde görülen problemler, ahlaki gelişmeler üzerinde de negatif etkiler bırakmaktadır. Bu konuda gerekli önlemlerin alınması için çaba gösterilmelidir.
- Din hizmeti veren kurum ve kuruluş çalışanlarının bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi için çalışmalar yapılmalıdır.
- Bölgede din hizmeti yapan kuruluşların faaliyetlerini birbirleriyle istişare ederek organize etmelerine yardımcı olunmalı ve bu yönde tedbirler alınmalıdır.
- Bölgede Cuma hutbelerinin yönlendirici etkisi olduğu anlaşılmaktadır. Halkın doğru bir şekilde yönlendirilmesine katkı sağlamak için hatiplerle kurumlar arasında entegrasyon sağlanmalıdır.
- Bu çalıştay, bölgede faaliyet gösteren birbirinden bağımsız dernek ve kuruluşların bir araya gelmesini sağlayarak ortak hedefler doğrultusunda birlikte faaliyet göstermenin imkanını göstermiştir. Genel olarak Gaziantep Üniversitesi ve bölgede bulunan Azez İslami İlimler Fakültesinin bütünleştirici işlevi geliştirilerek devam etmelidir.
- Bir başlangıç olan bu çalıştayın devamı niteliğindeki çalışmaların ilkinin, Diyanet İşleri Başkanlığı Suriye Koordinatörlüğünün ev sahipliğinde Azez’de yapılmasının uygun olduğu ve sonrasında da bu çalışmaların bölgede devam etmesinin daha faydalı olacağı değerlendirilmiştir. Gaziantep Üniversitesi Rektörlüğü ve Azez İslami İlimler Fakültesinin bu çalışmalarda vaziyet alarak etkin rol alması gerekmektedir.
البيان الختامي
عقدت كلية العلوم الإسلامية بأعزاز التابعة لجامعة غازي عينتاب بتاريخ: 4 – 5 شباط / 2020
ورشة عمل بعنوان: الحياة الدينية في المناطق الآمنة في سوريا.
وذلك في كلية الإلهيات بجامعة غازي عنتاب، وحضر الورشة عددٌ من الأكاديميين والمُفتين وممثلين عن أبرز المؤسسات الدينية الفاعلة في الشمال السوريّ، وتأتي هذه الورشة بدعم من منسّقي شؤون الديانة التركية والمعاهد المهنية العليا في جرابلس، ومنصة الأخلاق العلمي والأكاديميّ وغيرهم.
عُرضت في الورشة ثلاثة أبحاث علمية باللغة العربية، تخلّلتها دراسات مسحيّة استطلاعية لواقع المؤسسات الدينية في المنطقة وأثرها على واقع الناس في الحياة والمجتمع، وتم خلال الجلسات التي استمرت ليومين متتاليين استعراض الأبحاث ومناقشتها، وإبداء الملاحظات حولها، كما قدّم المشاركون اقتراحات عمليّة وعمليّة تهدف للارتقاء بمستوى الخدمات والمؤسسات والحياة الدينيّة في المنطقة الآمنة.
وقد أكد جميع الحاضرين على ما يأتي:
1- كما أن شعبي بلاد الشام والأناضول متقاربان جغرافيّاً فإنهما متقاربان في التصور الدينيّ والفكريّ والعادات الاجتماعيّة.
2- لا تزال المنطقة تعاني من رواسب التنظيمات المتطرّفة التي تغذّيها أجهزة المخابرات الدوليّة، بهدف تشويه صورة الإسلام، وإظهاره بمظهر المنفصل عن الحياة والواقع والدولة، ما يؤدي لتشكيك الناس بعقائدهم وتنفيرهم من كل ما يمتّ إلى الدين بصلة.
3- لا وجود للمنهج التكفيريّ في فكر وأدبيّات أهل السنة والجماعة، وهو يتنافى مع عدل الإسلام وسماحته وعالميّته، كما أنّه بعيد كل البعد عن روح الإسلام وأهدافه ومقاصد الشريعة.
4- تم إحصاء أكثر من مئة مؤسّسة ومبادرة دينية فاعلة تقدّم خدماتها في المنطقة، ويأتي تعليم القرآن والنشاط المسجديّ على رأس أولويّاتها، كما أنها تتشارك في الرؤية والأهداف.
وقد خرج المشاركون بجملة توصيات تتلخّص بـ:
1- تعزيز الوعي الدينيّ ونشر الفكر الوسطيّ في المنطقة عبر زيادة النشاطات العلميّة والمسجديّة والندوات والمحاضرات، على أن يتم التنسيق بين المشاركين والمسؤولين المعنيين بهذا المجال.
2- اعتماد المواد الشرعيّة في المدارس العامة وتطويرها، وكذلك دعم المدارس الشرعية ورفع سويّتها العلميّة.
3- الاهتمام بالتعليم الشرعي لما له من أثر وانعكاس كبير على السلوك والأخلاق.
4- تنمية وتطوير القدرات العملية والعلمية للعاملين في المؤسسات الدينية.
5- التعاون والتكامل بين المؤسسات الدينية في سبيل تحقيق الأهداف والرؤى المشتركة من خلال النشاطات والفعاليّات التي تقيمها.
6- العمل على استعادة دور منبر الجمعة في توجيه المسلمين واهتمامهم بقضاياهم، وذلك بالتعاون والتكامل مع المؤسسات المعنيّة.
7- تفعيل دور المرأة في الفعاليات الدينية وتعزيز ثقتها بنفسها.
8- العناية والاهتمام بالجانب الإعلامي، وتقديم الفعاليات الدعوية بأفضل الوسائل والأدوات الإعلاميّة العصريّة.
9- أهمية دور جامعة غازي عنتاب بشكل عام، وكلية العلوم الإسلامية بشكل خاص في زيادة التعاون والتكامل بين المؤسسات الدينيّة في المناطق الآمنة.
10- العمل على تكرار مثل هذه اللقاءات والورشات التي تعود بالنفع والخير على الواقع الديني للناس في المناطق الآمنة، واقترح الحاضرون أن تكون الورشة القادمة في مدينة أعزاز برعاية وتنسيق الشؤون الدينية التركية، وبمشاركة فاعلة من رئاسة جامعة غازي عينتاب وكلية العلوم الإسلامية في أعزاز.