Gaziantep Üniversitesi (GAÜN), Dünya Sağlık Örgütü Ankara ve Gaziantep Ofisi ve Cenevre Graduate Institute of International and Development Studies katkıları ile düzenlenen “Göç ve Küresel Sağlık Diplomasisi Uluslararası Üst Düzey Sempozyumu” 17 Mayıs 2016 tarihinde GAÜN Mâvera Kongre ve Sanat Merkezi’nde yapıldı.
Sağlık, diplomasi ve göç sahaları arasında özgün bir köprü kuran uluslararası sempozyumda Suriye’den göç ve yansımalarının konu edildiği kısa film gösterimini sonrasında konuşan GAÜN Rektörü Prof. Dr. M. Yavuz Coşkun, “Suriye bizim komşumuzdu, yanı başımızdaydı. Bizle kültürel, yaşam ve birçok açıdan benzerlikleri olan bir ülkeydi. Savaş öncesi üniversite olarak Halep Üniversitesi ile neredeyse her konuda, yemek kültüründen tutun bilimsel projelere, kongrelere, çok sayıda etkinlikler, eğitimlerle karşılıklı işbirliği içinde olan bir üniversiteydik. Birden dünya karardı, ışıklar söndü, yepyeni bir dünyaya uyandık. Gelen insanlara bariyerler koymadık, kucakladık. Neticede 3 milyon kişiyi Türkiye misafir etti” diyerek, Gaziantep Üniversitesi’nin Suriyeli göçmenler için yapmış olduğu sosyal ve psikolojik destek ve Türkçe dil eğitimi projeleri hakkında bilgi verdi.
Sağlığın sadece tedavi odaklı olamayacağını, koruyucu ve sosyal tıp yaklaşımlarının da önemini vurgulayan Rektör Prof. Dr. Coşkun şunları söyledi: “Kalıcı bir sistemin tesisi anlamında biz bir yandan oradaki, ülkemize gelen hekimlerin, hemşirelerin eğitimini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da yeni enstrümanlar, yeni çözümler ortaya koymalıyız. Hekimlerin hiç olmazsa kendi popülasyonları için çalışabilmelerine izin verebilecek düzenlemeler yapılmalı. Sağlık, sadece bedensel sağlığın iyilik hali değil. Ruhsal ve sosyal açılardan sağlığın da iyilik hali ise, Suriye’den travma ile gelen özellikle çocuklar ve kadınları hedef alan iyileştirme, rehabilitasyon programları yapılmalı. Bugün eğer Suriye’de bir hastane bombalanıyorsa ve orada sınır tanımayan doktorların ölümüne sebep olunuyorsa, burada diplomasinin üreteceği yeni çözümler, küresel sağlık diplomasisi gibi inovatif diplomasi enstrümanlarını da hayata geçirmek gerekir.”
Sempozyum açılış konuşmasını İsviçre’nin kalkınma alanında dünyada saygın üniversiteleri arasında olan Graduate Institute of International and Development Studies’den misafir konuşmacı Prof. Dr. Ilona Kickbusch yaptı. Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Birliği Ofisi danışmanlığını yapan ve 2020 Avrupa Sağlık Politikası ve Ebola krizine gerekli küresel cevap mekanizmalarının geliştirilmesinde de öncülük yapan Prof. Dr. Kickbusch, göç olgusunu sadece fiziksel veya lojistik açılardan değil, aynı zamanda dünya toplumları olarak nasıl bir arada yaşamamız gerektiği çerçevesinde de anlamamız için bir fırsat olduğunun altını çizdi.
“Göç ve Küresel Sağlık Diplomasisi Bağlamında Fırsatlar ve Zorluklar” konulu uluslararası uzman panele Prof. Dr. Yavuz Coşkun, Ilona Kickbush, Ahmet Sınav, Alper Mete, Kıvanç Güngör, Mehmet Uğurlu ve Pavel Ursu düşünce ve analizleri ile kıymetli katkıda bulundular. Uzman panelin moderatörü ve GAÜN Uluslararası Teknoloji ve İnovasyon Politikalarından Sorumlu Rektör Danışmanı Prof. Dr. Vural Özdemir şu analiz ve tespitlerde bulundu: “Göç ancak sistem seviyesinde düşünerek, hem ağaç hem de ormanı görmeye çalışarak, doğru ve etiksel analiz edilebilir. Örneğin, göç sadece savaş değil, küresel ısınma ve iklim değişikliği gibi kompleks olgular nedeni ile çağımızda yaşam ve toplumları yeniden yapılandıran, şekil veren, gezegen ölçeğinde bir güç haline geldi. New York’ta Birleşmiş Milletler (BM) Genel Merkezinde 25-27 Eylül 2015 tarihlerinde 193 ülkenin imzası ile kabul edilen BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri önümüzdeki 15 senelik zaman dilimindeki küresel ve ulusal kalkınma politikalarına yeni gündem ve yapıcı bir ışık sağlamıştır. İşte göç ve küresel sağlık diplomasisi sahalarının bu uluslararası sempozyum ile GAÜN’de bir araya getirilmesi önümüzdeki 2030 kalkınma hedeflerini hayata geçirme açısından da önem taşımakta, bireyleri daha geniş ve toplumsal ölçeklerde düşünmeye yönlendirmekte ve yeni küresel kalkınma gündeminin amaç ve boyutlarını göstermektedir.”
Günümüzde bu ölçekte bir göçün en çok Türkiye’yi, ülkemizi etkilediğini belirten GAÜN Suriyeli Sağlık Personeli Eğitimi Adaptasyon Programı Koordinatörü Yardımcı Doç. Dr. Alper Mete, “Gaziantep Üniversitesi son üç sene içerisinde ciddi anlamda göç ve sağlık eğitimi alanlarında inovasyona imza atmış olup, bölgemizin ve ülkemizin ihtiyaçlarını karşılamak için yüksek sorumluluk bilincinde çalışmaktadır. Bunu başarıyla gerçekleştirdiğimizi düşünüyorum. Geliştirilecek olan yeni sağlık, inovasyon, kalkınma ve diplomasi yaklaşımları ile bu çabalar daha da ölçeklenme ve yapılanma potansiyeline sahiptir” diye konuştu.
GAÜN Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kıvanç Güngör Suriyeli Sağlık Personeli Eğitimi Adaptasyon Programına aynı zamanda hemşire ve ebelerin de katıldığını ve programın sağlık sektöründe sistem bilimi yaklaşımı ile ölçeklendiğinin altını çizdi.
Sanko Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Sınav Suriye’den göç ve sağlık sektöründeki yansımaları konusunda gerekli sağlık ve eğitim hizmetlerini şehir, bölge ve ulusal ölçeklerde katkı yaparak temin ettiklerini belirtti.
Dünya Sağlık Örgütü Ankara Ofisi Temsilcisi Dr. Pavel Ursu Suriyeli Sağlık Personeli Eğitimi Adaptasyon Programının Gaziantep Üniversitesi işbirliği ile hayata geçerek paydaşlarla ölçeklendiğini belirterek, Dünya Sağlık Örgütü olarak göç konusunda sağlık hizmetleri kapasitesinin geliştirilmesini çok ciddiye aldıklarını ve bu konuda çalışmaya devam edeceklerini belirtti.