Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Bayram tarafından Gaziantep’te 09 Şubat 2009 tarihinde başlayan ve 2 gün boyunca halkı zor durumda bırakan toz bulutuna bağlı hava kirliliğiyle ilgili olarak, toz bulutu, insan sağlığını çok ciddi olarak tehdit ettiğini söyledi.
Prof. Dr. Hasan Bayram, “Çevre ve Orman Bakanlığı’nın Gaziantep’teki Hava Kalitesini İzleme İstasyonu’nun verdiği rapora göre, havadaki toz (partiküler madde, PM) konsantrasyonu önceki gün saat 17:00’den itibaren 432mg/m3 değerlerine çıkmaya başladı. Daha sonra saat başı yapılan ölçümlerde bu değerlerin 995mg/m3 değerlerine ulaştığı, son olarak saat 13:00’teki raporda bu düzeyin sürdüğü gözlenmektedir. Çevre Bakanlığı’nın verilerine göre Kilis ve Şanlıurfa illerinin de benzer şekilde etkilendiği görülüyor. Toz zerrecikleri 1 mikron ve daha küçük çapta oldukları için, iç ortama da rahatça geçebilmektedir. Kış mevsimi dolayısıyla, özellikle ısınma amaçlı kullanılan kömürden açığa çıkan duman kirliliği de olayın boyutlarını daha da artırmaktadır” ifadesinde bulunarak, belirtilen bu kirlilik değerleri sağlık için çok ciddi riskler oluşturduğunu söyledi.
“Yapılan çalışmalar yüksek PM kirliliği, başta kalp ve akciğer hastalıklarından ölümde artış olmak üzere çok ciddi sağlık etkilerine yol açabileceğini göstermektedir” diyen Prof. Dr. Bayram, “Astım, kronik bronşit gibi akciğer hastalığı olanların rahatsızlığı kötüleşmekte hastaneye ve acile başvuruları artmaktadır. Bunun dışında, başta yaşlı ve çocuklar olmak üzere hassas gruplar daha çok etkilenirken, sağlıklı bireylerde de genel halsizlik, kırgınlık, solunum sıkıntısı ve baş ağrısı gibi bir dizi belirtiye neden olmaktadır. Nitekim gerek hastane personelimiz gerekse de hastanemize başvuran hastalar benzer rahatsızlıklarını dile getirmektedir” diye konuştu.
Bayram, “Toz bulutunu dağıtacak veya yok edecek rüzgar- yağmur gibi bir meteorolojik hareket olmadığı sürece maalesef toz herkesi olumsuz etkileyecektir. Bu arada vatandaşların olabildiğince iç ortamda kalmaları, evlerin ve binaların kapı ve pencerelerinin kapalı tutulması toza maruz kalmayı tamamen önlemese de azaltabilir. Bunların dışında yerel otoritelerin (Valilik, Belediyeler, Çevre Müdürlüğü, Sağlık Müdürlüğü vs) ilgili yasa (6 Haziran 2008 tarihli Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği) gereğince gerekli önlemleri zaman geçirmeden almaları ve vatandaşı uyarmaları gerekir. Sadece 2008’in sonlarında ve geçtiğimiz aylarda 2-3 adet benzer kum fırtınaları oldu. Sınırlı sayıdaki basın organı dışında konu ile ilgili açıklama yapan ve vatandaşı bilgilendiren kişi veya kurum görülmedi. Havaların gittikçe kurak gitmesi, yağış oranlarının azalması ve iklimin ısınması bu tür sorunların giderek daha çok yaşanacağını düşündürmektedir. Bu nedenle, konuya daha fazla duyarlılık gösterilmesi ve gereken önlemlerin alınması gerekmektedir. Çünkü toz bulutu sağlık açısından doğal bir afettir” ifadesinde bulundu.